Πόση ακτινοβολία δέχεται ο μέσος Έλληνας

Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!

Η ετοιμότητα ως προς ενδεχόμενο πυρηνικό ατύχημα και η ενημέρωση των Ελλήνων για τις πηγές ακτινοβολίας που λαμβάνουν είναι οι κύριοι στόχοι έρευνας της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (Πίνακες).

Η EEAE είναι η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Η EEAE έχει δημοσιοποιήσει την ολιστική της εκτίμηση της ακτινικής επιβάρυνσης του πληθυσμού της χώρας και προχωρά την ανάπτυξη εθνικού πληροφοριακού συστήματος για τις ακτινοβολίες. Την ίδια ώρα μετέχει στη διεθνή άσκηση ετοιμότητας, με την ονομασία ConvEx-2d για ενδεχόμενο πυρηνικό ατύχημα.

Η εκτίμηση της ακτινικής επιβάρυνσης του πληθυσμού της χώρας

Πρόκειται για το έργο "ΠΡΙΣΜΑ" που υλοποιήθηκε από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) την περίοδο 2012-2015 και αποτελεί μέρος της Δράσης της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) "Αναπτυξιακές Προτάσεις Ερευνητικών Φορέων - ΚΡΗΠΙΣ" που αναπτύσσεται με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Κύριος στόχος του έργου είναι η διαρκής βελτιστοποίηση του συστήματος ακτινοπροστασίας στη χώρα μέσω της εκτίμησης της συλλογικής δόσης και της ακτινικής επιβάρυνσης του ελληνικού πληθυσμού από έκθεση σε φυσικές και τεχνητά παραγόμενες ακτινοβολίες. Παράλληλα, το έργο περιελάμβανε την ανάπτυξη ηλεκτρονικής πλατφόρμας συλλογής, ανάλυσης και επικοινωνίας δεδομένων, η οποία θα αποτελεί το "ηλεκτρονικό πρόσωπο" του συστήματος ακτινοπροστασίας στη χώρα.

Βασικά χαρακτηριστικά της πλατφόρμας αυτής είναι η άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες για τις εφαρμογές ακτινοβολιών, η διευκόλυνση επαγγελματικών ομάδων και η άμεση επικοινωνία πολίτη - ΕΕΑΕ μέσω της ηλεκτρονικής εξυπηρέτησής του.

Όπως ανακοινώθηκε, στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκε σημαντική αναβάθμιση των υποδομών της ΕΕΑΕ.

Η Ελλάδα έρχεται 7η μεταξύ 36 ευρωπαϊκών χωρών στις αξονικές τομογραφίες

Ως προς τα ευρήματα, ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα που έχουν να κάνουν με το σολάριουμ. Στο 67% των μηχανημάτων που μετρήθηκαν η υπεριώδης ακτινοβολία υπερέβαινε το ισχύον στην ΕΕ όριο των 0.3 W/m2 ερυθηματώδους πυκνότητας ισχύος.

Επιπροσθέτως διαπιστώθηκε ότι η παροχή υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος δεν ήταν σύμφωνη με τα οριζόμενα στα σχετικά ευρωπαϊκά πρότυπα (μετά από επεξεργασία και ανάλυση των σχετικών ερωτηματολογίων που ζητήθηκε από το προσωπικό των επιχειρήσεων να απαντήσουν).

Όσον αφορά τις φυσικές πηγές ακτινοβολίας, η μέση ετήσια ενεργή δόση για τον ελληνικό πληθυσμό είναι 2,7 mSv, η οποία προέρχεται από το ραδόνιο (1,7), τα οικοδομικά υλικά (0,5), την κοσμική ακτινοβολία (0,3), την εσωτερική ακτινοβόληση (0,2) και τους εξωτερικούς χώρους (0,1).

Σημειώνεται πως το ραδόνιο, απελευθερώνεται από την ραδιενεργό διάσπαση του ουρανίου, που βρίσκεται στα πετρώματα και στο έδαφος. Στη χώρα μας λίγα πράγματα έχουν γίνει τόσο για τον εντοπισμό των γεωγραφικών περιοχών στις οποίες υπάρχει πρόβλημα συσσώρευσης, όσο και προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισής του.

Η μέση ενεργός δόση ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού από τις εξετάσεις ακτινολογίας είναι 1,7 mSv, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από τις αξονικές τομογραφίες (1,47 mSv), ενώ η αντίστοιχη τιμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι 1,05 mSv. Αυτό πάντως δεν σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα με τους αξονικούς τομογράφους στην Ελλάδα, αφού η απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο οφείλεται στη συχνότητα των αξονικών τομογραφιών: στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν πέρυσι 135 εξετάσεις ανά 1.000 κατοίκους, ανεβάζοντας τη χώρα στην έβδομη θέση μεταξύ 36 χωρών της Ευρώπης.

Συνολικά η μέση ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού από το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων εκτιμάται σε 1,8 mSv (μιλισίβερτ). Η δόση αυτή εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε πιθανότητα για εμφάνιση νεοπλασιών 0,01% ανά έτος. Άρα, στη διάρκεια 50 ετών, το ποσοστό κινδύνου για καρκίνο εξαιτίας της έκθεσης σε ιατρικές ακτινοβολίες διαμορφώνεται στο 0,5% (συνολικά, το ποσοστό καρκινογένεσης είναι 25% από όλους τους παράγοντες κινδύνου).

Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, παγκοσμίως το 20% περίπου της συλλογικής δόσης ακτινοβολίας του πληθυσμού από όλες τις φυσικές και τεχνητές πηγές ακτινοβολιών προέρχεται από τις ιατρικές εφαρμογές, οι οποίες αποτελούν την κύρια πηγή έκθεσης του πληθυσμού σε ανθρωπογενείς (τεχνητά παραγόμενες) ακτινοβολίες. Το ποσοστό αυτό είναι 50% στις προηγμένες χώρες.

Έκθεση πληθυσμού σε ακτινοβολίες από ιατρικές πρακτικές

Στόχοι

• εκτίμηση πλήθους διαγνωστικών ακτινολογικών εξετάσεων, εξετάσεων πυρηνικής ιατρικής και θεραπειών ακτινοθεραπείας και πυρηνικής ιατρικής.

• μετρήσεις και υπολογισμός της μέσης δόσης ανά εξεταζόμενο – ασθενή για κάθε τύπο διαγνωστικής εξέτασης και θεραπείας.

• υπολογισμός της συλλογικής δόσης και της μέσης ετήσιας ενεργού δόσης ανά άτομο του πληθυσμού και γεωγραφικής κατανομής της.

Αποτελέσματα

Καταγράφηκε σε πανελλαδική κλίμακα το πλήθος των διενεργηθεισών ιατρικών διαγνωστικών εξετάσεων (και θεραπειών) από όλα τα εργαστήρια ακτινοβολιών. Για κάθε είδος εξέτασης μετρήθηκαν συγκεκριμένα δοσιμετρικά μεγέθη, σε δείγμα άνω του 40% των εργαστηρίων, και υπολογίστηκε η ενεργός δόση με βάση υπολογιστικά προγράμματα και συντελεστές μετατροπής. Η συλλογική δόση και η μέση ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού υπολογίστηκε για όλες τις διαγνωστικές εξετάσεις. Οι θεραπείες αξιολογούνται ξεχωριστά.

Η μέση ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού από τις διαγνωστικές ιατρικές εξετάσεις στον ελληνικό πληθυσμό εκτιμάται σε 1,8 mSv (ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού).

Μέση ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού από τις ιατρικές διαγνωστικές πρακτικές (mSv)

Ενδεικτικά, η μέση ενεργός δόση ανά εξέταση είναι:

• την ακτινογραφία θώρακος: 0,1 mSv

• την αξονική θώρακος: 9 mSv

• το σπινθηρογράφημα οστών: 4 mSv

Έκθεση εργαζομένων με ιοντίζουσες ακτινοβολίες

Στόχοι

• άμεση επικοινωνία υπεύθυνων ακτινοπροστασίας και επαγγελματικά.

εκτιθέμενων με την ΕΕΑΕ.

• υπολογισμός δόσεων για τους επαγγελματικά εκτιθέμενους.

Αποτελέσματα

Έγινε τροποποίηση και επέκταση της υπάρχουσας βάσης δεδομένων (Εθνικό Αρχείο Δόσεων), ώστε να μπορεί να υποδεχθεί ομογενοποιημένα δεδομένα ατομικών δόσεων από:

α. τις μετρήσεις των δοσιμέτρων θερμοφωταύγειας (δοσίμετρα σώματος, άκρων, άνω/κάτω ποδιάς, νετρονίων). Τα αποτελέσματα των δοσιμέτρων "κάτω ποδιάς" συνδυάζονται με τα αντίστοιχα των δοσιμέτρων σώματος για την εκτίμηση της ενεργού δόσης. Επίσης, είναι σε εξέλιξη η τροποποίηση αυτή για τις δόσεις στο φακό του ματιού.

β. τα στοιχεία των ατομικών δόσεων του ιπτάμενου προσωπικού που απασχολείται στην Ελλάδα που υπολογίζονται με τη βοήθεια κωδίκων.

Δόθηκε ηλεκτρονική πρόσβαση στους υπεύθυνους ακτινοπροστασίας των εργαστηρίων ακτινοβολιών. Η πρόσβαση περιλαμβάνει στοιχεία, όπως κατάλογος εργαζομένων, τύπος δοσιμέτρου που χορηγείται σε κάθε εργαζόμενο, αποτελέσματα των δόσεων που καταγράφηκαν κ.α.

Ενδεικτικά, για τους επαγγελματικά εκτιθέμενους το 2014:

• η μέση ετήσια ενεργός δόση με μηδενικές και χωρίς μηδενικές καταγραφές ήταν 0,3 mSv και 0,8 mSv αντίστοιχα,

• η μέση ετήσια ισοδύναμη δόση για τα δάκτυλα με μηδενικές και χωρίς μηδενικές καταγραφές ήταν 9,9 mSv και 25,4 mSv αντίστοιχα.

Για το 2013 η μέση ετήσια ενεργός δόση σε πληρώματα αεροσκαφών εκτιμήθηκε σε 1,1 mSv.

Έκθεση πληθυσμού σε φυσικές πηγές ακτινοβολίας

Στόχοι

• διεξαγωγή μετρήσεων και συλλογή δεδομένων για τον υπολογισμό της δόσης από φυσικά και τεχνητά ραδιοϊσότοπα που υπάρχουν στο περιβάλλον

• υπολογισμός της δόσης στον πληθυσμό λόγω έκθεσης στην ακτινοβολία περιβάλλοντος

Αποτελέσματα

Πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες και μετρήσεις:

• συγκέντρωσης του K-40 και των ραδιοϊσοτόπων των σειρών του Th-232 και του U-238 σε δείγματα χώματος και οικοδομικών υλικών με γ-φασματοσκοπία,

• συγκέντρωσης του ραδονίου (Rn-222, αέριο που παράγεται από την διάσπαση του Ra-226) στον αέρα των εσωτερικών χώρων,

• συγκέντρωσης φυσικών ραδιοϊσοτόπων σε δείγματα πόσιμου νερού και τροφίμων με α-φασματοσκοπική ανάλυση ή/και με υγρό σπινθηριστή.

Εκτός από τις μετρήσεις που έγιναν στο πλαίσιο του έργου, αξιοποιήθηκαν και αποτελέσματα παλαιότερων μετρήσεων. Τα στοιχεία καταχωρήθηκαν σε βάση δεδομένων συνδεδεμένη με γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών.

Στο πλαίσιο της επισκόπησης ραδονίου, ελέγχονται όλες οι περιφέρειες με προτεραιότητα εκεί όπου δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Το πλήθος των δοσιμέτρων που διανέμονται ανά δήμο εκτιμάται με βάση τον πληθυσμό, τον αριθμό των κατοικούμενων κατοικιών, την έκταση του δήμου και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Διανέμονται κατάλληλα ερωτηματολόγια και ενημερωτικό υλικό. Απώτερος στόχος είναι η ολοκλήρωση του εθνικού χάρτη ραδονίου. Οι παραπάνω μετρήσεις χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της δόσης από φυσική ακτινοβολία.

Η μέση ετήσια δόση από φυσικές πηγές ακτινοβολίας εκτιμάται σε 2,7 mSv ανά άτομο του ελληνικού πληθυσμού.

Μέση ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού από το περιβάλλον (mSv):

Έκθεση σε τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία - σολάριουμ (εφαρμογές τεχνητού μαυρίσματος)

Στόχοι

• η καταγραφή της κατάστασης στη χώρα όσον αφορά τα μηχανήματα τεχνητού μαυρίσματος (σολάριουμ) και ο έλεγχος της συμμόρφωσης με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα.

• η ανάπτυξη κώδικα δεοντολογίας παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος.

• η εκπαίδευση του προσωπικού παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος.

• η ενημέρωση του κοινού και ειδικών επαγγελματικών ομάδων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

• η ανάπτυξη νομοθετικού πλαισίου για τη ρύθμιση του τομέα παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος στη χώρα.

Αποτελέσματα

• πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις της εκπεμπόμενης υπεριώδους ακτινοβολίας από 52 μηχανήματα σε 25 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος πανελλαδικά. Στο 67% των μηχανημάτων που μετρήθηκαν η υπεριώδης ακτινοβολία υπερέβαινε το ισχύον στην ΕΕ όριο των 0.3 W/m2 ερυθηματώδους πυκνότητας ισχύος.

• αναπτύχθηκε κώδικας δεοντολογίας παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος, όπου αναλύονται οι βασικές απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται από τις επιχειρήσεις, το προσωπικό και το κοινό.

• καταρτίστηκε ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος.

• η επικοινωνία με το κοινό και τους επαγγελματίες των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος υλοποιείται μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΕΕΑΕ. Το κοινό έχει πρόσβαση σε ενημερωτικό υλικό, ενώ οι επαγγελματίες στον κώδικα δεοντολογίας, σε ειδικά έντυπα και στο ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

• προετοιμάστηκε σχέδιο νομοθεσίας για τη ρύθμιση του τομέα παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος στην Ελλάδα στο οποίο καθορίζονται τα όρια έκθεσης του κοινού, οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων και ο τρόπος ελέγχου αυτών, καθώς και οι απαιτήσεις εκπαίδευσης του προσωπικού.

Όλα τα αποτελέσματα της έρευνας μπορείτε να τα δείτε εδώ

Η Ελλάδα συμμετείχε στη διεθνή άσκηση ετοιμότητας για πυρηνικό ατύχημα ConvEx-2d

Εν τω μεταξύ, η χώρα μας συμμετείχε, στις 5 και 6 Οκτωβρίου, σε διεθνή άσκηση ετοιμότητας, με την ονομασία ConvEx-2d, για απόκριση σε πυρηνικό ατύχημα, όπως ανακοίνωσε Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ).

Η άσκηση διοργανώθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας με σκοπό να δοκιμάσει και να αξιολογήσει τις διαδικασίες ενημέρωσης, έγκαιρης ειδοποίησης και απόκρισης σε αιτήματα πληροφοριών, τη δυνατότητα απόκρισης σε αιτήματα αλληλοβοήθειας μεταξύ των κρατών-μελών, καθώς και τον συνολικό συντονισμό όλων των συμμετεχόντων σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος.

Σύμφωνα με το σενάριο της άσκησης, μετά από ισχυρό σεισμό στη Ρουμανία, ένας αντιδραστήρας πυρηνικού σταθμού βρέθηκε εκτός ελέγχου, με αποτέλεσμα να προκληθεί έκλυση ραδιενέργειας στο περιβάλλον. Σε εθνικό επίπεδο, η ΕΕΑΕ, ως ο αρμόδιος φορέας για την προστασία του πληθυσμού και του περιβάλλοντος από πιθανές ραδιολογικές συνέπειες τέτοιων ατυχημάτων, δοκίμασε τα συστήματα επικοινωνίας και εκτίμησε την πορεία του ραδιενεργού νέφους και τις πιθανές ραδιολογικές συνέπειες για τον πληθυσμό της χώρας μας.

Η προσομοίωση αφορούσε, επίσης, στις δράσεις της ΕΕΑΕ για την ενημέρωση του κοινού, καθώς και ειδικών ομάδων που πιθανώς να βρίσκονταν στην περιοχή του ατυχήματος, όπως πληρώματα πλοίων. Παρόμοιες ασκήσεις, που αφορούν στον έλεγχο των επιχειρησιακών σχεδίων έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση ραδιολογικού ή πυρηνικού ατυχήματος, πραγματοποιούνται περιοδικά, προκειμένου να διασφαλίζεται η ετοιμότητα των κρατών-μελών για ανταπόκριση σε πιθανή κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας είναι η αρμόδια ρυθμιστική Αρχή για τον έλεγχο, τη ρύθμιση και την εποπτεία του τομέα πυρηνικής ενέργειας, πυρηνικής τεχνολογίας, ραδιολογικής, πυρηνικής ασφάλειας και ακτινοπροστασίας. Αποστολή της είναι η προστασία του πληθυσμού, των εργαζομένων και του περιβάλλοντος από τις ιοντίζουσες και τις τεχνητά παραγόμενες μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες.